Dizin en sık karşılaşılan rahatsızlıklarından biridir. Günümüzde, sportif aktivitelerin artması nedeniyle dizin zorlanması gibi nedenlere bağlı menisküs yırtıkları daha sık karşımıza çıkmaktadır. Her yaş grubunda görülebilen yırtıklar, bazı durumlarda ameliyatla tedavi edilirler. Ele aldığımız bu yazıda menisküs yırtıkları hakkında merak edilenleri soru cevap şeklinde sizlerle paylaşacağım.
Menisküsler diz eklemi içinde yer alan fibroelastik kıkırdak yapıda özel dokulardır. Her iki dizde, iç ve dış olmak üzere ikişer adet menisküs vardır. Menisküslerin en önemli görevi dizin yük dağılımına yardımcı olmaktır. Ayrıca şok emilimini sağlayıp, adeta amortisör görevi görerek dize gelen darbelere karşı koruyucu rol üstlenirler.
Menisküs yırtıkları genç hastalarda genellikle sportif aktiviteler esnasında görülürken, daha ileri yaşlarda diz ekleminin yıpranmasına bağlı olarak gelişebilir. Ayrıca ön çapraz bağ yaralanması olan dizlerde yaralanma anında veya ilerleyen zamanda menisküs yırtıkları gelişebilir. Dış menisküs, iç menisküse göre daha hareketlidir. Bu yüzden dış menisküs yırtıkları daha nadir görülür.
Diz ekleminin iç ve dış yanlarında görülen ağrı menisküs yırtığının ilk belirtisi olabilir. Bununla beraber tekrarlayan şişlikler, dizde kilitlenme ve hastanın dizini tam kıvırıp açamaması da menisküs yırtığının belirtisi olabilir. Hastalar, dizin hareketiyle yırtığın yer değiştirmesine bağlı atlama sesi hissedebilirler.
Menisküs yırtıklarını teşhis etmenin en önemli yolu doktor tarafından yapılan fizik muayenedir. Fizik muayenede dizde şişlik olması, hareket kısıtlılığı ve kilitlenme olması, dizin iç ve dış yanlarında dokunmakla ağrı olması durumunda hekim menisküs yırtığından şüphelenir. Bununla birlikte bazı özel testlerle menisküsler sıkıştırılarak ağrı olup olmadığı kontrol edilir. Manyetik Rözenans (MR) görüntülemesi menisküs yırtığı tanısı koymada hekime yardımcıdır.
Menisküs yırtıklarının çoğunda ilk seçenek ameliyat dışı tedavilerdir. Ameliyat dışı tedaviler arasında; aktivite kısıtlaması, kilo verme, bacak kaslarını güçlendirme egzersizleri, çeşitli fizik tedavi uygulamaları, ağrı kesici ilaç kullanımı ve akut gelişen yırtıklarda diz eklemine soğuk kompres uygulanması sayılabilir. Bu yöntemlerin belli bir süre uygulanmasına rağmen hastanın şikayetleri devam ediyorsa, hekim tarafından hastaya ameliyat önerilebilir.
Ameliyat “artroskopi” denilen ve “kapalı ameliyat” olarak da bilenen yöntemle yapılmaktadır. Diz eklemi çevresinden ufak delikler açılarak dizin içersine sokulan özel bir kamera ve aletlerin yardımı ile menisküse gereken müdahale yapılır. Genç hastalarda, longitudinal (uzunlamasına) yönü olan, taze ve kanlanma bölgesine yakın yırtıklar dikilmeye daha uygundur. Dikilmeye uygun olmayan yırtıklar ise “menisektomi” denilen yöntemle yırtığın özelliğine uygun tekniklerle çıkartılıp temizlenir. Ne yazık ki, yapılan çalışmalar menisküs yırtıklarının az bir kısmının dikilmeye uygun olduğunu göstermiştir.
Hastalar genellikle ameliyattan sonraki gün destek yardımı ile ayağa kalkabilirler. Menisküse dikiş uygulandıysa belli bir süre dizlik yardımı ile diz hareketinin kısıtlanması istenebilir. Aynı zamanda, hastanın ameliyatlı ayağına basmadan destek yardımı ile yürümesi gerekebilir. Eğer ameliyatı gerçekleştiren hekim uygun görürse, ameliyat sonrası fizik tedavi programları düzenlenebilir.
Sonuç olarak; menisküs yırtıkları dizde sık karşılaşılan sakatlık nedenlerinden birisidir. Çoğu zaman ilk tedavi seçeneği ameliyat dışı yöntemler olsa da, ameliyat gerekebilen yırtıklarla da karşılaşmaktayız. Ameliyat gerektiği durumlarda, artroskopik yöntemlerle diz eklemini açmaya gerek kalmadan menisküs yırtıklarının birçoğunun tedavisi mümkündür. Ancak, unutulmamalıdır ki yazımızda bahsedilenler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır. Tek başına tanı koydurucu ve tedaviye yol gösterici özellik taşımaz. Bu nedenle, hastaların hastalıklarının durumu ve tedavileri ile ilgili bilgileri başvurduğu hekiminden edinmesinin daha sağlıklı olacağını belirtmek isterim.
Emre BİLGİN UZMAN TABİP – ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ İZMİR SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TEPECİK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
Sağlık Güncel Haber
E-posta hesabınız yayımlanmayacak.
Bir dahaki sefere yorum yaptığımda kullanılmak üzere adımı, e-posta adresimi ve web site adresimi bu tarayıcıya kaydet.
2019 Tüm Telif Hakları Saklıdır, Kaynak Göstermeden Yayınlamak Yasaktır. Sağlık Güncel Haber
